Just Enschedé Salon najaar 2023
een inhoudelijk programma rondom grafisch ontwerpen, de grafische industrie, uitgeven, vernieuwing en erfgoed
Op vrijdagmiddag 29 september 2023 vond het jaarlijkse evenement plaats rondom de Best Verzorgde Boeken van 2022. De selectie van de Best Verzorgde Boeken is dan al in het voorjaar bekend gemaakt, en in het najaar worden in het Stedelijk Museum Amsterdam alle makers in de zon gezet, en worden de dertig uitverkoren boeken tentoongesteld. Deel van de feestelijkheden is een inhoudelijk programma rondom grafisch ontwerpen, de grafische industrie, uitgeven, vernieuwing en erfgoed, getiteld de ‘Just Enschede Salon’. Het Wim Crouwel Instituut is partner in dat programma, en bepaalt samen met het Stedelijk Museum en Stichting de Best Verzorgde Boeken wat het thema of de aanpak is.
Dit jaar is in overleg besloten om het stokje over te dragen aan studenten en hun te vragen om deze editie te organiseren. De drie verschillende pijlers van De Best Verzorgde Boeken – ontwerpers, producenten en uitgevers – werden vertegenwoordigd door jongeren (studenten of net afgestudeerde grafisch vormgevers, met een enkele piepjonge uitgever). Zij hebben —na ruggespraak met Stedelijk, Wim Crouwel Instituut, Best Verzorgde Boeken— het programma bepaald, en een kringgesprek met negen jonge mensen georganiseerd; het gros net afgestudeerd. De focus was vooral op ‘the gap’, waarmee bedoeld wordt: hoe kom je als jonge grafisch ontwerper aan het werk, hoe stap je over de ‘kloof’ van beginneling naar een ingebedde professional; hoe bereik je opdrachtgevers, van drukkers, tot uitgevers, tot andere (boeken)makers of communicatoren; hoe creëer je je eigen werk en daarmee je eigen profiel en signatuur; hoe leer je van mensen met veel ervaring, en ook vice versa: wat kunnen gevestigde professionals van jonge makers leren; hoe kunnen zij zich tot elkaar verhouden?
Vanuit de grafische industrie begint het tekort aan goed personeel nijpend te worden, de zeer ervaren drukkers, lithografen en papiermensen verdwijnen langzaam uit beeld vanwege hun leeftijd. Dus juist ook het dichten van die ‘gap’ is niet alleen voor studenten en aankomende ontwerpers van belang, maar ook voor de continuering van een bloeiende Nederlandse grafische sector, een industrie die mede van belang is voor het bloeien van grafisch ontwerp, en van oudsher ook buiten Nederland op veel aandacht kan rekenen.
In deze Just Enschede Salon was het perspectief vooral vanuit de jonge makers, maar hun gesprek en de discussie daarna riep zoveel interessante vragen op, dat Thomas Castro (conservator grafisch ontwerpen Stedelijk Museum) en Astrid Vorstermans (bestuurslid Wim Crouwel Instituut) afgesproken hebben om hier via een gezamenlijke toekomstige bijeenkomst (workshops, lezingen, gerichte ontmoetingen etc) verder aandacht aan te besteden.
Wordt vervolgd!