Verslag Wim Crouwel Lezing #8

Uitgenodigd was Marian Duff (46), oprichter en directeur van OSCAM, het Open Space Contemporary Art Museum in Amsterdam Zuidoost. Sinds de opening als pop-up museum in 2017, tijdens de viering van vijftig jaar Bijlmer, geeft OSCAM een podium aan jonge beeldend kunstenaars, curatoren, fotografen, ontwerpers, programmeurs, met veel aandacht voor jonge subculturen. Een jaarlijks terugkerende tentoonstelling is ‘BOUT IT’, die in het teken staat van hiphopmuziek en -cultuur.

'ZOEK HET UIT!'
Over de strijd om gezien te worden en de designkracht van hiphop 

Marian Duff hield een krachtig pleidooi voor diversiteit en verbinding. Ze pleit voor het zichtbaar maken van de creativiteit van zwarte, jonge kunstenaars, ontwerpers, fotografen, musici, stylisten, vaak met roots in de Cariben of de Afrikaanse diaspora. Met OSCAM doet ze dit, vanuit de Bijlmer, voor de buurt, en voor iedereen die kennis wil nemen of bij wil dragen aan deze andere perspectieven. Marian maakt tentoonstellingen, of geeft kunstenaars en anderen de ruimte om bottom-up in OSCAM de grenzen van het reguliere museumwerk op te rekken. Jong talent, jonge curatoren, kunstenaars, ontwerpers kunnen in dialoog werken aan het presenteren van hun eigen beeldende taal, en van elkaar en hun publiek leren. Duff wil een publiek activeren dat normaliter misschien niet geregeld bij een witte ‘museumtempel’ naar binnen stapt, maar wel een energieke, eigen creatieve cultuur ontwikkelt en uitdraagt. 

Hiphop, ontstaan als muziek- en culturele beweging in Afro-Amerikaanse gemeenschappen in Amerikaanse steden, is een grote inspiratiebron, waarin diverse kunstuitingen samenkomen. Marian vertelde aanstekelijk over Café De Duivel, de ‘hiphopambassade’ van Amsterdam, waar ze zich liefst acht dagen per week onderdompelde in de hiphopcultuur. Street fashion, dans, styling, kritische teksten, stampende gedichten op nog ritmischer muziek, met een community van vooral zwarte, energieke vrouwen, mannen, queers, die vanuit hun eigen achtergrond kunst en cultuuruitingen ontwikkelen, dit zijn allemaal inspiratiebronnen voor haar werk bij OSCAM. 

In het Stedelijk Museum, lang gezien als de hoeder en bepaler van de canon van de Nederlandse en internationale kunst en ontwerp, stelde Duff die canon ter discussie. Wiens canon is dit; wie heeft die opgesteld; wat is Hoge en Lage kunst, wie bepaalt dat, wie past zich aan wie aan? Wie wordt gezien en wie niet?

Ook de context van de ‘Wim Crouwel lezing’ stelde zij ter discussie. Wim Crouwel, Anthon Beeke, en hun bekende (witte, mannelijke) companen: waren zij zich bewust van het feit dat ze in het centrum van die witte ontwerpcanon stonden en die meebepaalden?  

Marian Duffs lezing was een open, enthousiasmerende en onontkoombare oproep om ‘het uit te zoeken’, om ruimte te geven aan andere verhalen, andere contexten, andere verbindingen dan wat wij gebruikelijk in de witte musea zien.

Enkele vragen uit het publiek:

Wat is Marians droom voor de toekomst: 

MD: het hebben van een eigen, vaste grotere plek. Ze vertelde dat daar hard aan gewerkt wordt en dat OSCAM binnen ca. twee jaar in de Bijlmer naar een grotere, betere ruimte verhuist, waar nog meer mogelijk kan worden gemaakt.

MD: ze zou het goed vinden als OSCAM ook zonder haar gedragen kan worden. Daar wordt hard aan gewerkt met curatorenprogramma’s en met een geweldig team. 

Welke tips heeft Marian voor andere organisaties?

Verbinding! Met andere individuen (bijv. als je het even niet meer ziet zitten), met andere organisaties, met andere Stadsdelen, om kennis en ervaringen te delen, om gezamenlijk meer kracht te winnen, om elkaar te voeden en van elkaar te leren. 

De Wim Crouwel Lezing wordt jaarlijks georganiseerd door het Wim Crouwel Instituut in samenwerking met het Stedelijk Museum Amsterdam en het Allard Pierson Museum.